ดอกไม้สีเหลืองพวงยาว เห็นแล้วรู้สึกสดชื่นทุกครั้งนั่นหมายถึงฤดูร้อนได้เดินทางมาเยือนอีกครั้งแล้วนั่นเอง ต้นไม้ที่ว่านี้มีชื่อว่า ต้นราชพฤกษ์, คูน, ลมแล้ง ซึ่งเป็นไม้ดอกในตระกูล Fabaceae เป็นต้นไม้พื้นเมืองของเอเชียใต้ พบเจอได้ตั้งแต่ตอนใต้ของปากีสถาน ไปจนถึงอินเดีย ศรีลังกา พม่า และไทย ราชพฤกษ์ยังเป็นดอกไม้และต้นไม้ประจำชาติของประเทศไทย และเป็นดอกไม้ประจำรัฐเกรละของประเทศอินเดียด้วย
ลักษณะของต้นราชพฤกษ์
ราชพฤกษ์เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง มีความสูงประมาณ 100–200 เซนติเมตร ดอกขึ้นเป็นช่อยาว ดอกสีเหลืองขนาดเท่ากัน มีกลิ่นฉุน และมีเมล็ดที่มีพิษ ดอกผล ดอก มีกลิ่นหอมออกเป็นช่อยาว ประมาณ 10 มิลลิเมตร แต่ร่วงง่าย รูปกระจะห้อยลงออกตามกิ่งยาว การออกใบ ออกดอกและออกผล การออกใบ คูนจะผลัดใบจนหมดทั้งต้นในช่วงระยะเวลาสั้นๆ ระหว่างเดือนมีนาคม ถึงเดือนเมษายน และจะผลิใบใหม่ในช่วงเดือนเมษายน ถึงเดือนพฤษภาคม การออกดอก จะพร้อมกันทั้งต้นพร้อมกับการผลัดใบ คือ ระหว่างปลายเดือนมีนาคม ถึงต้นเดือนพฤษภาคม การออกผล จะเริ่มราวเดือนพฤษภาคม และจะผลแก่ราวเดือนมกราคม ถึงเดือนเมษายน ผลแก่จะห้อยติดอยู่กับต้นช่วงระยะเวลาหนึ่ง แล้วหลังจากนั้นจะเริ่มร่วงราวเดือนเมษายน ไปเรื่อย ๆจนหมดต้น ซึ่งเป็นเวลาพอดีกับฤดูกาลออกดอกรุ่นใหม่
การปลูกและการดูแลรักษา
ต้นราชพฤกษ์การปลูกในช่วงแรก ๆ จะโตได้ช้าในระยะเวลาประมาณ 1ถึง 3 ปีแรก และหลังจากนั้นต้นราชพฤกษ์จะเจริญเติบโตเร็วขึ้น เปลือกจะเป็นสีน้ำตาลเรียบ มีรากแก้วยาวสีเหลือง และ มีรากแขนงเป็นจำนวนมาก ต้นราพฤกษ์มีอายุ 4–5 ปี จึงออกดอกและเมล็ดและเจริญเติบโตต่อไป
ความเชื่อ
ชื่อของราชพฤกษ์ ยังมีชื่อที่แต่ละท้องถิ่นที่เรียกกันต่างกันไป เช่น ที่คนส่วนใหญ่จะเรียกราชพฤกษ์ว่า คูน เนื่องจากจำง่ายกว่า ทางภาคเหนือเรียกว่า ลมแล้ง ทางภาคใต้เรียกว่า ราชพฤกษ์ ลักเกลือ หรือลักเคย ชาวกะเหรี่ยงและในกาญจนบุรีเรียกว่า กุเพยะ
ต้นราชพฤกษ์เป็นต้นไม้มงคลนิยมใช้ประกอบพิธีที่สำคัญ หลายพิธี คนไทยในสมัยโบราณเชื่อว่า ควรปลูกต้นราชพฤกษ์ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของที่อยู่อาศัย เพื่อให้ผู้ที่อยู่อาศัยในบ้านเรือนมีความเจริญรุ่งเรืองเป็นทวีคูณ ซึ่งความเป็นจริงคือทิศดังกล่าวจะได้รับแดดจัดตลอดช่วงบ่าย จึงควรปลูกต้นไม้ใหญ่เพื่อให้ลดความร้อนและทำให้ประหยัดพลังงานมากขึ้น
ยังมีความเชื่อว่าบ้านใดปลูกต้นราชพฤกษ์ไว้ประจำบ้านจะช่วยให้มีเกียรติมีศักดิ์ศรี ด้วยคนไทยส่วนใหญ่ยอมรับว่าต้นราชพฤกษ์เป็นต้นไม้ที่มีคุณค่าสูงและยังเป็นสัญลักษณ์ประจำชาติไทยอีกด้วย นอกจากนี้มีความเชื่อว่า ใบของต้นราชพฤกษ์เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์เพราะในพิธีทางไสยศาสตร์ให้ใบทำน้ำพุทธมนต์สะเดาะเคราะห์ได้ผลดีดังนั้นจึงถือว่าต้นราชพฤกษ์เป็นไม้มงคลนามด้วย
สิ่งหนึ่งที่คนปลูกราชพฤกษ์นั้นต้องทำใจอยู่เรื่องหนึ่งคือ ต้องขยันกวาดกลีบดอกที่ร่วงเป็นจำนวนมากอยู่บ่อย ๆ นั่นเองคะ ในช่วงที่ออกดอกอย่างเดือนเมษายนจ้า
#ราชพฤกษ์ #ต้นคูน #ต้นไม้มงคล